ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ "Κάπου Νυχτώνει"

 Γιώργος Ντάλαρας

Ο Γιώργος Νταλάρας γεννιέται στη Νέα Κοκκινιά, στον Πειραιά, το 1949. Πατέρας του ένας από τους μεγάλους Έλληνες ρεμπέτες, ο Λουκάς Νταράλας. Από μικρός, επειδή ο πατέρας του φεύγει από το σπίτι, κάνει και ο ίδιος αρκετές δουλειές του ποδαριού για να βοηθήσει την οικογένειά του. Ωστόσο, είναι βέβαιο πως το μήλο έχει πέσει κάτω από τη μηλιά.

Η πρώτη, ερασιτεχνική, ηχογράφηση με τη φωνή του είναι ένα τραγούδι του πατέρα του, στο οποίο ο ίδιος τραγουδά ενώ ο πατέρας του παίζει μπουζούκι. Αυτό, γύρω στο 1964 με 1965, σε ηλικία δηλαδή 15 ετών. Πρόκειται για το τραγούδι "Πικρός καημός".

Από μαθητής κάνει ερασιτεχνικές εμφανίσεις ενώ ήδη στα 17 του τραγουδά επαγγελματικά. Τις πρώτες εμπειρίες του στο πάλκο τις έχει στο κέντρο "Στου Στελλάκη" με το Στέλιο Περπινιάδη, όπου παίζει κιθάρα και τραγουδά. Ταυτόχρονα κάνει ακροάσεις αλλά όλοι τον απορρίπτουν με αιτιολογικό την ηλικία και το ακαλλιέργητο της φωνής.

Το 1967 ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι, την "Προσμονή", που, λόγω του στίχου του, κόβεται από τη λογοκρισία. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει το πρώτο του συμβόλαιο. Το 1968, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοίζου, Μητσάκη, ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τραγούδια των Σταύρου Κουγιουμτζή, Λουκιανού Κηλαηδόνη, Γρηγόρη Φούντα, Γιώργου Μητσάκη σε στίχους Κουγιουμτζή, Άκου Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ιατρόπουλου και Κώστα Βίρβου. Από τότε και μέχρι σήμερα έχουν πουληθεί περίπου 10 εκατομμύρια δίσκοι του.

Τη φωνή του μικρού ακόμα Γιώργου Νταλάρα εμπιστεύονται μεγάλοι συνθέτες για σημαντικά τους έργα όπως ο Απόστολος Καλδάρας με τη Μικρά Ασία και το Βυζαντινό Εσπερινό και ο Μίκης Θεοδωράκης με τα 18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας. Το 1975 ηχογραφεί ένα διπλό δίσκο με ρεμπέτικα τραγούδια, το "50 χρόνια ρεμπέτικο", δίσκο με τον οποίο πολλοί είναι οι νέοι που έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με το ρεμπέτικο τραγούδι. Δεύτερη πινελιά του στον τομέα αυτό είναι ο δίσκος με τα Ρεμπέτικα της Κατοχής που θα βγάλει αρκετά χρόνια αργότερα Το1978 παρουσιάζει στην μπουάτ "Διαγώνιος" τον κύκλο τραγουδιών του Γιάννη Μαρκόπουλου "Σεργιάνι στον κόσμο" και αποχωρεί οριστικά και από τις μπουάτ.

Η δεκαετία του 1980 είναι δεκαετία των συναυλιών. Ο Γιώργος Νταλάρας βάζει το ελληνικό τραγούδι στα θέατρα της Ελλάδας και όλου του κόσμου. Το 1983 γεμίζει το Ολυμπιακό Στάδιο δυο συνεχόμενες φορές με τα εισιτήρια να εξαντλούνται πέντε μέρες νωρίτερα! Πραγματοποιεί περιοδείες σε όλο τον κόσμο παίζοντας σε κορυφαίους καλλιτεχνικούς χώρους (θέατρο Olympia στο Παρίσι) και συμμετέχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ,όπως στην Κούβα (1981), στο Europalia Festival των Βριξελών (1982), στο Peace Festival της Βιέννης (1983), στο Youth Festival της Μόσχας (1985), στη συναυλία της Διεθνούς Αμνηστίας στην Αθήνα (1988).

Το 1994 παρουσιάζει στο Μέγαρο Μουσικής την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού μέσω της παράστασης "Και με φως και με θάνατον ακαταπαύστως" σε σκηνοθεσία του Κώστα Γαβρά. Το 1996 και για τρία χρόνια, επιστρέφει σε χώρο με ποτό, στην Ιερά Οδό, όπου εμφανίζεται κατά σειρά με τους Πυξ Λαξ, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Μάριο Φραγκούλη, Γκόραν Μπρέγκοβιτς καθώς και με συγκροτήματα όπως οι Συνήθεις Ύποπτοι, οι Ποδηλάτες και τα Υπόγεια Ρεύματα.

Είναι αξιοσημείωτη η συνεργασία του κατά τη διάρκεια της καριέρας του μόνο με μια δισκογραφική εταιρεία, τη Minos και μετέπειτα Minos - EMI. Φυσικά, συμμετοχές έχουν γίνει και σε άλλες εταιρείες.

Ο Νταλάρας είναι πρωτοπόρος σε πολλά από τα μουσικά πράγματα της Ελλάδας. Έφερε σε επαφή το ελληνικό κοινό με μορφές τραγουδιού που είχαν παραμεληθεί από τους σύγχρονους ερμηνευτές (ρεμπέτικο) ενώ έκανε και άλλα ανοίγματα, όπως ο δίσκος με τα Latin. Ασχολήθηκε με όλα τα άξια λόγου ελληνικά είδη τραγουδιού, ακόμη και με τα παραδοσιακά. Μάλιστα συμμετείχε, με θαυμάσιες επιδόσεις, στο δίσκο "Τα αηδόνια της ανατολής", του μεγάλου Εβρίτη (γεια σου πατρίδα) αοιδού της δημοτικής μας παράδοσης Χρόνη Αηδονίδη, ερμηνεύοντας ορισμένα καταπληκτικά δημοτικά τραγούδια της Θράκης και Μικράς Ασίας. Οι επιδόσεις του σε όλα τα είδη που τραγούδησε δεν μπορεί να είναι το ίδιο επιτυχείς, ωστόσο αυτό απέχει πολύ από την προκατάληψη και την άρνηση που επικρατούν απέναντι σε όλα αυτά που έχει τραγουδήσει.

Συνεργάστηκε με όλους τους σημαίνοντες συνθέτες και στιχουργούς του τόπου(Θεοδωράκης, Χατζιδάκις, Ξαρχάκος, Κουγιουμτζής, Καλδάρας, Λοίζος, Μαρκόπουλος, Πάνου, Σπανός, Θάνος Μικρούτσικος, Νικολόπουλος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Μάνος Ελευθερίου, Πυθαγόρας, Κώστας Τριπολίτης κ.α) ενώ είχε και σημαντικές συνεργασίες με ξένους καλλιτέχνες, όπως ο Paco de Lucia, o Al di Meola, Ariel Ramirez, Goran Bregovic καθώς επίσης συνεργάστηκε και με άλλους γνωστούς ξένους καλλιτέχνες στα πλαίσια κοινών ζωντανών εμφανίσεων, όπως οι Sting, Joan Faulkner, Stephen Schubert, Dick Bakker, Bruce Springsteen, Peter Gabriel, Ian Anderson. Φυσικά, και στην Ελλάδα, συνεργάστηκε μέσω κοινών εμφανίσεων με άλλους καλλιτέχνες, όπως η Χαρούλα Αλεξίου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, οι αδερφοί Κατσιμίχα, οι Πυξ Λαξ, η Ελένη Τσαλιγοπούλου κ.α.

Αξιοσημείωτη είναι η για αρκετά χρόνια εμφάνισή του στο προσκήνιο του ζητήματος της Κύπρου. Η αγνότητα των προθέσεων αυτών των πρωτοβουλιών έχει αμφισβητηθεί από αρκετούς. Έδωσε δεκάδες συναυλίες σε όλο τον κόσμο αρθρώνοντας μουσικά την επιθυμία όλων των Ελλήνων για μια ελεύθερη Κύπρο. Αξέχαστες στιγμές αυτής της διαδρομής, η συναυλία στο θέατρο του Wembley, στο Λονδίνο, καθώς και στο Chicago Theatre Arena, χωρητικότητας 25.000 θέσεων. Για τον ίδιο σκοπό κυκλοφόρησαν και δυο θαυμάσιοι δίσκοι, "Ες γην εναλίαν Κύπρον", 1992 και "Των αθανάτων", 1994. Επιβράβευση αυτής της προσπάθειας ήταν και το βραβείο John Kenendy που του απονεμήθηκε το 1994.